به گزارش کیوسک خبر به نقل از ایسنا، کرونا با آمدنش تمام پیشرفت‌های بهداشت و درمان در جهان را زیر سوال برد. حتی کشورهایی که پیشرفته‌ترین نظام‌های سلامت را دارا هستند و شاخص تخت‌های بیمارستانی‌شان چندین برابر کشورهای در حال توسعه است، نه تنها در یافتن پادزهر این ویروس، بلکه در مدیریت کووید-۱۹ هم ناکام ماندند؛ به طوری که در اوج بحران با کمبود تخت‌های بیمارستانی و به ویژه تخت آی سی یو مواجه شدند و حتی دست به بستری‌های انتخابی بیماران زدند.

تدابیر ایران برای بستری کرونایی‌ها

باید توجه کرد که شاخص تخت بیمارستانی در کشورمان ۱.۷ تخت به ازای هر ۱۰۰۰ نفر جمعیت است. این درحالیست که در کشورهایی مانند ایتالیا و فرانسه شاخص تخت بیمارستانی به ترتیب حدود ۳.۲ و ۳.۶ تخت به ازای هر ۱۰۰۰ نفر جمعیت بوده و در کشور آلمان هم شاخص تخت بیمارستانی در این کشور ۶.۸ به ازای هر ۱۰۰۰ نفر جمعیت است، اما بر اساس گفته دکتر ایرج حریرچی- معاون کل وزارت بهداشت از آنجایی که جمعیت این کشورها عمدتا پیر است، اکثر بیماران کرونایی که نیاز به آی‌سی‌یو پیدا می‌کنند و چه بیماران معمولی که به خدمات آی‌سی‌یو نیاز دارند، افراد پیر هستند. بر همین اساس این کشورها از نظر تخت بیمارستانی و آی‌سی‌یو دچار مشکلات شدیدتری شدند. این درحالیست که در کشور ما جمعیت ما جوان‌تر است و در عین حال در اوج شیوع کرونا تدابیری مانند عدم پذیرش بیماران الکتیو را در دستور کار قرار دادیم که باعث شد بتوانیم به بیماران کرونایی خدمت رسانی کنیم.

مدد طرح “تحول” در بحران کرونا

بر همین اساس در روزهای ابتدایی که کرونا مهمان ناخوانده کشورمان شد، با توجه به سرعت انتشار و انتقال کووید-۱۹، نظام سلامت و مراکز درمانی به ویژه در استان‌های قم و گیلان با انبوه بیماران بدحالی مواجه شد که نیاز به بستری و حتی نیاز به خدمات ویژه کمک تنفسی و درمانی در آی‌سی‌یو داشتند. البته نظام سلامت ایران به مدد اقدامات تحولی در بیمارستان‌ها و در بخش درمان که طی شش سال گذشته در قالب طرح تحول سلامت اجرا شده بود، توانست خیلی زود کنترل اوضاع بیمارستان‌ها را در دست گیرد؛ چراکه در قالب اجرای طرح تحول ۳۲ هزار تخت بیمارستانی و ۳۰۰۰ تخت مراقبت‌های ویژه ICU جدید به ظرفیت تخت‌های بیمارستانی کشور اضافه شده بود و در عین حال بیش از ۴۵۰۰۰ تخت بیمارستانی موجود نوسازی شده بودند و در نتیجه این ظرفیت وجود داشت که بتوان تا حدی بحران را با ظرفیت‌های ایجاد شده، مدیریت کرد.

ساخت ۲۰ هزار تخت نقاهتگاهی در اوج بحران کرونا

اما، گویا در روزهای ابتدایی اسفند ماه ۱۳۹۸، کرونا تندتر از نظام سلامت کشور می‌دوید؛ چراکه با وجود همه افزایش ظرفیت‌ها، آنقدر حجم ابتلا بالا بود که نگرانی‌ها از بابت کمبود تخت بیمارستانی برای بستری و مراقبت از بیماران کرونایی افزایش می‌یافت. بر همین اساس بود که وزارت بهداشتی‌ها تصمیم گرفتند تا ظرفیت جدیدی را با کمک دستگاهای مختلف اعم از ارتش جمهوری اسلامی ایران، سپاه پاسداران، هلال احمر، بخش‌های گردشگری و…. ایجاد کنند و بر همین اساس ایده شکل‌گیری مراکز مراقبت‌های بالینی (نقاهتگاه‌های پسا بیمارستانی و پیشا بیمارستانی) شکل گرفت. به این معنا که مراکزی با عنوان مراکز مراقبت‌های بالینی ایجاد شد تا هم بیماران کرونایی که نیازی به بستری ندارند، اما باید در قرنطینه باشند، بتوانند در این مراکز خدمات دریافت کنند و هم بیمارانی که در بیمارستان‌ها بستری بودند و علائم‌شان بهبود یافته، اما باید دوره بهبودی را تکمیل می‌کردند، به این نقاهتگاه‌ها منتقل می‌شدند تا تخت‌های بیمارستانی برای بیماران بدحال‌تر خالی شود.

بر همین اساس سید کامل تقوی نژاد-معاون توسعه وزارت بهداشت در نشست خبری که چندی پیش به صورت ویدیو کنفرانسی برگزار شد، اعلام کرد که از ابتدای کرونا در کشور در بخش عمرانی و در زمینه ایجاد بخش‌های ایزوله و قرنطینه به عنوان اولویت اول، کار را شروع کردیم که در جهت راه‌اندازی پروژه‌های درمانی بر پایه بیمارستان‌های صحرایی، مراکز نقاهتگاهی و… انجام شد.

آمادگی برای پیک‌های احتمالی کرونا

تقوی‌نژاد ادامه داد: بر همین اساس ۲۰ هزار و ۶۰۰ تخت در مراکز نقاهتگاهی و مراقبتی ایجاد شد که با کمک بخش‌های مختلف اعم از گردشگری، سپاه، ارتش، هلال احمر و… ایجاد شدند. این‌ها آمادگی‌هایی است که اگر پیک مجددی از بیماری کرونا داشته باشیم، می‌توانیم وضعیت را با این ظرفیت‌ها کنترل کنیم.

وی همچنین اظهار کرد: برای ایجاد تخت‌های نقاهتگاهی و بیمارستان‌های صحرایی تلاش کردیم که از امکانات موجودمان استفاده کنیم. در شرایطی که در استان گیلان دچار مشکل شدیم، ارتش جمهوری اسلامی بلافاصله در بیمارستان رازی سعی کرد که یک بیمارستان صحرایی را تجهیز کند که بخشی از آن در روزهای ابتدایی مورد استفاده قرار گرفت. در حال حاضر بیمارستان‌های ما گنجایش بیماران موجود را دارند. برخی بیمارستان‌ها به طور خاص برای مبارزه با کرونا بودند و خوشبختانه علی‌رغم تجهیز نقاهتگاه‌ها، خیلی به آن‌ها نیاز پیدا نکردیم و اکنون شرایط بیمارستان‌ها مناسب است.

تقوی‌نژاد تاکید کرد: نقاهتگاه‌هایی که در محیط‌های دانشگاهی برقرار شده، برای شرایط اضطرار حفظ می‌شوند، ‌اما آن‌هایی که در اماکن تفریحی و… تعبیه شده، به دستگاه‌ها بازمی‌گردد. البته مهم‌تر از استقرار این تخت‌ها، تجربه‌ای است که در این زمینه به کمک نیروهای مسلح به دست آمد تا بلافاصله بتوانیم در بحران‌ها از این مراکز استفاده کنیم.

ایجاد ۱۴۰۰ تخت بیمارستانی در بحران کرونا

در عین حال دکتر کیانوش جهانپور- سخنگوی وزارت بهداشت نیز در این باره به ایسنا، گفت: طی این مدت در کل کشور ۲۰ هزار و ۶۰۰ تخت در مراکز مراقبت‌های بالینی پیشا و پسا بیمارستانی برای کرونا ایجاد شد و ۱۴۰۰ تخت بیمارستانی اعم از تخت بستری و تخت ICU نیز طی همین مدت بروز کرونا در بیمارستان‌های کشور ساخته و تجهیز شد و به ظرفیت تخت‌های کشور، اضافه شده است.

وی افزود: در حال حاضر در کشور بیش از ۱۲۰ هزار تخت بیمارستانی داریم که ۳۰ هزار تخت‌ به کرونا اختصاص پیدا کرده بود. همچنین نزدیک به ۸۵۰۰ تخت ICU  نیز در کشور وجود دارد که ۴۵۰۰ مورد از آن‌ها به بیماران کرونایی اختصاص پیدا کرده بود.

در عین حال پیش از این هم جهانپور در پاسخ به سوال ایسنا، از کاهش محسوس مراجعین کرونایی در سراسر کشور به بیمارستان‌ها خبر داده و اعلام کرده بود که در ابتدای بروز کرونا در کشور برآوردهای ما بر اساس بدبینانه‌ترین سناریوها تنظیم می‌شد. بر همین اساس در اسفندماه به سمت افزایش تخت‌های آی‌سی‌یو حرکت کردیم. همچنین در مجموع حدود ۸۵۰۰ تخت فعال آی‌سی‌یو داشتیم که کمتر از ۵۰ درصد آنها به کرونا اختصاص یافت و البته در طول این مدت و حتی در پیک بیماری هیچ گاه اشغال ۱۰۰ درصدی تخت‌های اختصاصی کرونا را نداشتیم.

وی تاکید کرده بود که حتی در دوران پیک بیماری هم بیماران ما بدون تخته آی سی یو نماندند؛ این در حالی است که کمبود تخت بیمارستانی، آی سی یو، ونتیلاتور و … در کشورهای غربی پیش آمد؛ این موضوع در شرایطی است که زیرساخت‌های درمان در آن کشورها به لحاظ فیزیکی و منابع انسانی نسبت به کشور ما بسیار قوی‌تر است. قطعا کشور ما در مدیریت بیماری و انجام اقدامات بهداشتی، شناسایی، اقدام زودهنگام، ایزولاسیون در منزل، پایش بیمار و قرنطینه در منزل، بار مراجعان را کاهش داده است.

بر همین اساس کرونا نشان داد که همه کشورها باید برای اقدامات ضربتی در حوزه سلامت نیز آماده باشند تا بتوانند ویروس‌هایی چون کرونا را مهار کنند؛ اتفاقی که نظام سلامت ایران در زمان شیوع کرونا در کشور، آن را تجربه کرد و توانست بحران را مدیریت و کنترل کند.