با توجه به افزایش نرخ ارز و تاثیرات آن بر بازار سرمایه، سرمایه‌گذاران نگران تاثیر نوسانات دلار بر شاخص‌ها و ارزش سهام هستند. آیا رشد بورس به افزایش نرخ ارز وابسته است یا عوامل دیگری نیز در این میان نقش‌آفرینی می‌کنند؟ کارشناسان درباره رابطه پیچیده بازار سرمایه و ارز، مسائل پیرامون ارز نیمایی و تاثیرات چند نرخی بودن ارز بر اقتصاد ایران بحث می‌کنند.

به گزارش کیوسک خبر، رابطه‌ بین نرخ ارز و بازار سرمایه همواره یکی از مباحث حساس و تأثیرگذار در اقتصاد ایران بوده است. بسیاری بر این باورند که اگر قرار باشد تا پایان سال، بازار سرمایه با رشدی قابل توجه همراه شود، این رشد مستلزم افزایش نرخ ارز خواهد بود. کارشناسان معتقدند که سرکوب نرخ ارز در شرایط تورمی بالا، احتمال جهش‌های ارزی را تقویت کرده و یادآور وقایع سال‌های گذشته است. آنچه تاکنون مشخص است، تأثیر افزایش نرخ ارز بر شاخص کل و شرکت‌های صادرات‌محور در بازار سهام است. کاهش نرخ دلار به طور مستقیم به افت قیمت سهام این شرکت‌ها می‌انجامد، زیرا کاهش درآمدهای ارزی به کاهش سودآوری و در نتیجه افت ارزش سهام منجر می‌شود. با این حال، تنها نرخ دلار نیست که بر قیمت سهام تأثیر می‌گذارد؛ بلکه عواملی همچون تقاضای بازار، میزان تولید و شرایط اقتصادی نیز در این زمینه نقش دارند.

این رابطه پیچیده نشان می‌دهد که در بلندمدت، با کاهش نرخ ارز معمولاً روند نزولی در بورس ایجاد می‌شود. به عنوان نمونه، روند شاخص کل از سال ۱۳۹۹ به بعد نشان‌دهنده تأثیرات نرخ ارز بر بازار سهام بوده، هرچند نمی‌توان این رابطه را به‌طور کامل مستقیم و یک‌طرفه دانست.

نگاه کارشناسان به ارز نیمایی و بازار آزاد
یکی از کارشناسان بازار سرمایه، سجاد بوربور، در این‌باره توضیح می‌دهد که سیاست تک نرخی کردن ارز و حذف نرخ نیمایی در شرایط بحرانی فعلی اقتصاد ایران مناسب نیست. به گفته‌ی وی، در حالی که ایران تحت فشارهای شدید تحریم‌های بین‌المللی قرار دارد، وجود ارز نیمایی با قیمتی معقول برای تأمین نیازهای واردکنندگان و صادرکنندگان ضروری است. او معتقد است که تفاوت نرخ بازار آزاد و نیمایی، اگر در حدود ۲۷ درصد ثابت بماند، می‌تواند از آسیب‌های جدی به اقتصاد جلوگیری کند. از سوی دیگر، نبود نظارت دقیق و چند نرخی بودن ارز، امکان فساد و خروج سرمایه از کشور را افزایش داده است.

همچنین، یکی دیگر از کارشناسان اقتصادی، رحمان سعادت، این چالش را مشابه مسئله‌ی تولید پراید در کشور می‌داند و معتقد است که وجود ارز نیمایی به مانند تولید پراید به دلایل اقتصادی و اجتماعی ضرورت دارد. به نظر او، سیاست تک نرخی کردن ارز به دلیل فشارهای ناشی از تحریم‌ها و عدم ارتباط کامل با نظام مالی جهانی، به اقتصاد ایران کمک نمی‌کند و حتی باعث خروج سرمایه‌ها از بازار سرمایه به سمت بازار ارز شده است.

راهکارها و آینده بازار سرمایه
در مجموع، کارشناسان بر این باورند که حذف ارز نیمایی و یا تلاش برای تک نرخی کردن ارز در شرایط فعلی، موجب نوسانات بیشتر در بازار ارز و افت شدید در بخش‌های مختلف اقتصادی خواهد شد. با توجه به چالش‌های ساختاری و اثرات منفی چند نرخی بودن ارز، انتظار می‌رود که دولت و بانک مرکزی راه‌حلی پایدار برای جلوگیری از افت بیشتر شاخص‌ها در بازار سرمایه و کاهش ارزش پول ملی پیدا کنند. در نهایت باید دید که سیاست‌های ارزی در ماه‌های آینده چگونه خواهد بود و آیا با رشد احتمالی نرخ ارز، بورس تهران نیز شاهد جهشی دوباره خواهد بود یا خیر.