مهدی صالحی طاهری ـ خبرنگار
کیوسک خبر ـ در دهه‌های اخیر، تحول دیجیتال به یکی از مهم‌ترین اولویت‌های سازمان‌ها تبدیل شده است. این فرایند، تغییری عمیق در نحوه عملکرد، فرایندها، و استراتژی‌های سازمان‌ها ایجاد می‌کند. با این حال، بسیاری از پروژه‌های تحول دیجیتال با شکست مواجه می‌شوند، و این شکست‌ها غالباً به دلیل عدم توجه کافی به فرهنگ سازمانی است. فرهنگ سازمانی، مجموعه‌ای از باورها، ارزش‌ها و رفتارهایی است که در سازمان نهادینه شده‌اند و رفتار کارکنان را در مواجهه با تغییرات هدایت می‌کنند.
فرهنگ سازمانی شامل ارزش‌ها، هنجارها، و اصولی است که رفتار کارکنان را در سازمان شکل می‌دهد. این فرهنگ می‌تواند در میزان استقبال از تغییر و پذیرش فناوری‌های جدید تأثیر بسزایی داشته باشد. از سوی دیگر، تحول دیجیتال به معنای تغییرات اساسی در نحوه عملکرد و فرآیندهای سازمان با استفاده از فناوری‌های دیجیتال است. تحول دیجیتال تنها به پذیرش ابزارهای فناوری نوین خلاصه نمی‌شود، بلکه شامل بازبینی و بازطراحی فرآیندها و الگوهای فکری سازمان نیز هست.
تحول دیجیتال نیازمند ایجاد تغییرات اساسی است و این تغییرات تنها با پذیرش و هماهنگی کارکنان امکان‌پذیر خواهد بود. فرهنگ سازمانی مناسب می‌تواند زمینه‌ساز حمایت و مشارکت بیشتر کارکنان در این فرآیند باشد. به طور خاص، فرهنگ سازمانی که بر نوآوری، یادگیری مستمر، و همکاری تأکید دارد، می‌تواند به عنوان یک موتور محرک برای تحول دیجیتال عمل کند. در مقابل، فرهنگی که در برابر تغییر مقاومت می‌کند و نوآوری را محدود می‌سازد، می‌تواند باعث شکست پروژه‌های تحول دیجیتال شود.
شرکت‌های پیشرو مانند گوگل و آمازون فرهنگ‌های سازمانی نوآورانه‌ای را ایجاد کرده‌اند که به کارکنان اجازه می‌دهد آزادانه ایده‌های جدید را مطرح کنند و به بهبود فرآیندهای کاری بپردازند. این فرهنگ‌ها به پذیرش آسان‌تر فناوری‌های جدید و بهبود فرآیندها کمک کرده‌اند.
در بسیاری از سازمان‌ها، فرهنگ سازمانی به صورت سنتی و ریشه‌دار است. این موضوع می‌تواند چالش‌های زیادی در فرایند تحول دیجیتال ایجاد کند. در زیر برخی از چالش‌های اصلی مطرح شده است:
مقاومت در برابر تغییر: برخی کارکنان و مدیران ممکن است به دلیل عدم اطمینان یا ترس از ناشناخته‌ها در برابر تغییر مقاومت کنند.
نقص در آموزش و توانمندسازی: اگر کارکنان مهارت‌های لازم برای کار با فناوری‌های جدید را نداشته باشند، فرهنگ سازمانی تغییرات را کندتر می‌پذیرد.
عدم هم‌راستایی اهداف سازمانی: اگر فرهنگ سازمانی با اهداف تحول دیجیتال هم‌خوانی نداشته باشد، این امر می‌تواند باعث تناقضات و ابهامات در سازمان شود.
برای تسهیل فرایند تحول دیجیتال و موفقیت در آن، سازمان‌ها می‌توانند از راهکارهای زیر برای بهبود و تقویت فرهنگ سازمانی خود استفاده کنند:
رهبران سازمان باید از ابتدا خود را به عنوان حامیان تحول دیجیتال معرفی کنند و به کارکنان نشان دهند که تغییرات جدید می‌تواند فرصت‌های جدیدی را ایجاد کند. رهبران با تاکید بر اهداف دیجیتال و نشان دادن نتایج مثبت می‌توانند انگیزه‌های لازم را در کارکنان ایجاد کنند.
آموزش کارکنان به منظور استفاده از فناوری‌های جدید و همچنین توانمندسازی آن‌ها در زمینه مهارت‌های نرم، مانند همکاری و ارتباط موثر، به کارکنان کمک می‌کند که در مقابل تغییرات احساس آمادگی بیشتری کنند و سریع‌تر با تحولات سازگار شوند.
فرهنگ سازمانی باید به کارکنان اجازه دهد که بدون ترس از شکست به آزمایش و نوآوری بپردازند. ایجاد فضایی که در آن کارکنان بتوانند ایده‌های خود را بدون نگرانی از بازخورد منفی ارائه دهند، می‌تواند تحول دیجیتال را تسریع کند.
هنگامی که کارکنان به خوبی از اهداف تحول دیجیتال آگاه شوند و بدانند که این تغییرات چه تاثیری بر آینده کاری‌شان دارد، احتمالاً به تغییرات با نگرش مثبتی نگاه می‌کنند. شفافیت در اهداف و پیامدها، اعتماد و همراهی کارکنان را افزایش می‌دهد.
شرکت‌هایی که فرهنگ سازمانی نوآورانه و انعطاف‌پذیری دارند، عموماً در فرایند تحول دیجیتال موفق‌تر عمل می‌کنند. برای مثال، شرکت مایکروسافت با تحت رهبری ساتیا نادلا، تمرکز ویژه‌ای بر فرهنگ یادگیری و همکاری داشته و از طریق تحول دیجیتال موفق شده تا از یک شرکت سنتی نرم‌افزاری به یکی از پیشتازان در زمینه خدمات ابری و هوش مصنوعی تبدیل شود.
تحول دیجیتال به مراتب بیش از پذیرش فناوری‌های جدید به تحول فرهنگ سازمانی نیاز دارد. فرهنگ سازمانی توانمندی ایجاد مشارکت و تعهد در کارکنان را دارد و می‌تواند پروژه‌های تحول دیجیتال را با سرعت و موفقیت بیشتری همراه سازد. سازمان‌هایی که فرهنگ خود را با اهداف تحول دیجیتال هم‌راستا می‌کنند، شانس بیشتری برای دستیابی به نوآوری، بهره‌وری و موفقیت دارند.
در پایان، می‌توان نتیجه گرفت که سازمان‌ها باید با تأمل و دقت بیشتری به فرهنگ سازمانی خود توجه کرده و آن را به گونه‌ای توسعه دهند که پذیرای تغییرات و تحولات دیجیتال باشد.