بانک مرکزی ایران با تصویب سند سیاستگذاری رمزارزها، گام بزرگی برای ساماندهی این بازار پرچالش برداشت. درحالیکه رمزارزها در ایران عمدتاً بهعنوان ابزاری برای دور زدن تحریمها و سرمایهگذاری مورد توجه قرار گرفتهاند، این فناوری همچنان با چالشهایی مانند نوسانات قیمتی، مصرف انرژی و ریسکهای قانونی دستوپنجه نرم میکند.
به گزارش کیوسکخبر، بازار رمزارزها در ایران در سالهای اخیر با تحولات بزرگی روبرو بوده است. رمزارزهایی نظیر بیتکوین و اتریوم نهتنها در بین سرمایهگذاران خرد و کلان محبوبیت یافتهاند، بلکه به ابزاری برای مقابله با تحریمهای اقتصادی نیز تبدیل شدهاند. بااینحال، گسترش این فناوری با چالشهای متعددی همراه بوده که از جمله آنها میتوان به مصرف بالای انرژی، نوسانات قیمتی و احتمال سوءاستفاده در فعالیتهایی مانند پولشویی اشاره کرد. در این میان، ورود بانک مرکزی به این حوزه و تصویب سند سیاستگذاری رمزارزها میتواند گام مؤثری برای مدیریت این چالشها باشد.
فرصتی تازه برای اقتصاد تحریمی ایران
یکی از دلایل اصلی استقبال از رمزارزها در ایران، امکان استفاده از آنها برای دور زدن تحریمهای مالی بینالمللی است. تراکنشهای غیرمتمرکز رمزارزها، امکان انتقال وجوه بدون نیاز به سیستمهای بانکی سنتی را فراهم میکند. این ویژگی، بهویژه برای تاجران خرد که کالاهایی با حجم کم صادر یا وارد میکنند، جذابیت دارد.
همچنین، استخراج رمزارزها بهدلیل هزینه پایین انرژی در ایران به منبع درآمدی مهم تبدیل شده است. این فعالیت که در سطح جهانی بهعنوان یک صنعت شناخته میشود، در ایران نیز مورد توجه قرار گرفته، اما اغلب بدون نظارت یا مجوزهای قانونی انجام شده است.
چالشهای بزرگ در مسیر توسعه
رمزارزها علاوه بر فرصتهایی که ایجاد میکنند، چالشهای قابلتوجهی نیز به همراه دارند. یکی از مهمترین این چالشها، نوسانات شدید قیمتی است که میتواند سرمایهگذاران و حتی اقتصاد کلان را دچار آسیب کند. برای مثال، سقوط یا افزایش ناگهانی ارزش رمزارزها تأثیر مستقیم بر بازارهای مالی و اقتصادی دارد.
مصرف بالای انرژی برای استخراج رمزارز نیز یکی دیگر از نگرانیهاست. این صنعت با فشار زیادی بر زیرساختهای انرژی کشور همراه بوده و در برخی موارد، دولت را مجبور به توقف موقت فعالیتهای استخراج کرده است.
علاوه بر این، ناشناس بودن نسبی تراکنشهای رمزارزها میتواند زمینهساز سوءاستفادههایی مانند پولشویی و تأمین مالی فعالیتهای غیرقانونی باشد. اگرچه تراکنشها در شبکه بلاکچین ثبت میشوند، اما عدم شفافیت هویت کاربران، نظارت بر این فعالیتها را دشوار میکند.
نقش بانک مرکزی در ساماندهی بازار رمزارزها
تصویب سند سیاستگذاری بانک مرکزی در حوزه رمزارزها میتواند نقطه عطفی در این بازار باشد. این سند به هویتبخشی به فعالان رمزارز، نظارت بر فعالیت صرافیها و الزام به رعایت قوانین مالیاتی و مبارزه با پولشویی تأکید دارد.
ورود بانک مرکزی به این حوزه، علاوه بر کاهش ریسکهای موجود، میتواند زمینهساز توسعه ظرفیتهای مثبت رمزارزها نیز باشد. برای مثال، صرافیهای رمزارز که تاکنون بدون چارچوب قانونی مشخص فعالیت میکردند، با نظارت مستقیم بانک مرکزی، شفافتر و قانونمندتر خواهند شد.
آینده رمزارزها در ایران
پذیرش رمزارزها بهعنوان ابزار پرداخت رسمی در اقتصاد ایران هنوز در مراحل ابتدایی قرار دارد. بیشتر معاملات در این بازار بهصورت غیررسمی انجام میشود و چارچوبهای قانونی شفافی برای استفاده از رمزارزها در معاملات بزرگ وجود ندارد.
بااینحال، تصویب سیاستهای بانک مرکزی میتواند زمینهساز تغییرات اساسی در این حوزه شود. ایجاد قوانین و مقررات شفاف، تعامل با سایر نهادهای ذیربط و فراهمکردن زیرساختهای لازم برای استفاده بهینه از رمزارزها، از جمله اقداماتی است که میتواند به توسعه پایدار این فناوری در ایران کمک کند.
پیشنهادات کارشناسان برای آینده بازار
کارشناسان معتقدند که استفاده بهینه از رمزارزها نیازمند همکاری و هماهنگی مؤثر بین نهادهای مختلف از جمله بانک مرکزی، وزارت اقتصاد و فعالان این حوزه است. آنها بر این باورند که سیاستهای نظارتی نباید بهگونهای باشد که مانع نوآوری و پیشرفت شود، بلکه باید با رویکردی متوازن، ضمن کاهش ریسکها، فرصتهای موجود را تقویت کند.
همچنین، افزایش آگاهی عمومی درباره مزایا و معایب رمزارزها و ارائه آموزشهای لازم به سرمایهگذاران و کاربران، میتواند به کاهش خطرات این بازار کمک کند.
رمزارزها در ایران با وجود همه چالشها و محدودیتها، به یکی از بخشهای مهم و پرظرفیت اقتصاد تبدیل شدهاند. تصویب سند سیاستگذاری بانک مرکزی، گامی مهم برای مدیریت این بازار و استفاده بهینه از فرصتهای آن است. بااینحال، موفقیت این سیاستها در گرو اجرای مؤثر قوانین، ایجاد شفافیت و تعامل سازنده بین تمامی ذینفعان خواهد بود.