ویژه برنامه شبکه چهار در روز جهانی علم و در خدمت صلح و توسعه روی آنتن رفت.

به گزارش کیوسک خبر به نقل از ایلنا، برنامه طلوع روز سه‌شنبه بیستم آبانماه به روز جهانی «علم در خدمت صلح و توسعه» اختصاص داشت. این برنامه در بخش اول به شعار امسال روز جهانی علم یعنی «علم برای جامعه و علم با جامعه» پرداخت وحلیه صبورنژاد (دبیرتحریریه برنامه طلوع) با دکتر حسین میرزایی (رئیس مؤسسه مطالعات فرهنگی و اجتماعی وزارت علوم) در خصوص مطالعات اجتماعی علم و نهادهای علمی در ایران گفت و گو کرد. در بخش دوم با استقرار نمایشگاه سیار موزه ملی علوم و فناوری ایران در استودیوی طلوع، یک موزه‌گردی جذاب استودیویی رقم خورد. 

علم؛ راهی برای توسعه 

رئیس مؤسسه مطالعات فرهنگی و اجتماعی وزارت علوم در خصوص رابطه علم و توسعه جامعه گفت: «در نظریه‌های کلاسیک توسعه بر آموزش، ارتباطات و شهرنشینی تاکید شده است. گرچه رابطه علّی وجود ندارد اما تجربه جهانی هنوز هم این سه عامل را مهم میداند و تاکید بر آموزش کماکان جدی است.» 

این جامعه‌شناس افزود: «از طرف دیگر ما مفهومی داریم تحت عنوان مفهوم «آمایش سرزمین» که وزارت علوم با توجه به این مفهوم قدم‌هایی در راه «آمایش آموزش عالی» برداشته است. بین رشته‌ها، علوم و آنچه در دانشگاه وجود دارد با تمامی مختصات و مشخصات (از جمله منابع طبیعی، سرزمینی و انسانی) باید تناسب وجود داشته باشد. ما الان برخی استانهایی را در کشور داریم که ظرفیت‌های کشاورزی و دامپروری دارند. اگر بدون توجه به شرایط این استانها، صرف اهمیت برخی رشته‌ها به تعریف رشته‌های بدون ارتباط با ظرفیت‌ها در این استانها بپردازیم راه را اشتباه رفته ایم. به عنوان مثال استانی که استان معدن‌خیزی است، معلوم است که باید حتما قطب آموزش عالی در حوزه معادن هم آنجا باشد. دانشگاه هر چه بتواند به مقوله‌های محیطی توجه کند میتواند کارآمدی خود را اثبات کند. اگر بود و نبود یک دانشگاه در یک محیطی فرقی نکند، نشانه خوبی نیست. »

دانشگاه بازاری مطلوب نیست

دانشیار جامعه‌شناسی دانشگاه تهران در پاسخ به پرسشی در خصوص ملاحظات برقراری ارتباط میان علم و اقتصاد گفت: «ما یا بیستون داریم یا چهلستون! ما اغراق و افراطی که میکنیم این است که تناسب‌ها را رعایت نمی‌کنیم. نگاه آمایشی کمک میکند که این تناسب‌ها برقرار شود. اگر تعریف ما از دانشگاه، تعریف بازاری باشد و این که دانشگاه فقط و صرفا باید تولید ثروت کند غلط است. دانشگاهی که هنجار اصلی آن تولید ثروت است، دانشگاه مطلوب نیست. فرهنگ ما تاکیدات زیادی هم روی این مسئله دارد که گرچه علم کاربردی اهمیت زیادی دارد اما علم فی نفسه دارای قدر و منزلت دارد. باید این قدر و منزلت را نیز در نظر داشته باشیم.» 

علم؛ راهی برای صلح

میرزایی در پایان گفت‌وگو با توجه به عنوان روز جهانی علم در خدمت صلح و توسعه، به ابعاد صلح در آموزش و علم پرداخت و گفت: «آنچه در خصوص صلح وجود دارد، بحث مدارا و هم‌زیستی است. در عصر جدید، امکان زیست انفرادی افراد و همچنین کشورها وجود ندارد. حفظ کرامت، استقلال و احترام رکن است اما باید رویکرد تعاملی باشد. شما بررسی کنید که در کتابهای درسی مدارس ما با توجه به تحلیل محتواهای صورت‌گرفته، چه میزان به فرهنگ توسعه و فرهنگ صلح پرداخته شده است. قطعا مسیر خیلی طولانی‌ای داریم. و همینطور بحث دیپلماسی علمی هم مطرح است. هرگاه که جهان در تنازعات خیلی جدی قرار میگیرد، حتی اگر هیچ روزنه سیاسی وجود نداشته باشد ما باید به این برسیم که دیپلماسی علمی را حمایت کنیم. امیدواریم که جهان آینده، جهانی باشد که در ان صلح و دوستی بیشتر باشد.» 

در بخش دوم برنامه که به عمومی‌سازی علم از طریق مراکز علم و موزه‌های علم اختصاص داشت، محمدرضا مقدسیان (مجری برنامه طلوع) در گفت وگو با دو آموزشگر موزه ملی علوم و فناوری ایران به مرور هشت وسیله علمی از جمله پیل اشکانی، اسطرلاب، ژیروسکوپ، آونگ تعادلی و آونگ موجی پرداخت. 

برنامه طلوع به تهیه‌کنندگی علی خسروی در گروه دانش شبکه چهار سیما تهیه میشود و از شنبه تا چهارشنبه، از ساعت ۹ تا ۱۰:۱۵ صبح به طور زنده روی آنتن این شبکه می‌رود.