مجید ابهری – جامعه‌شناس
کیوسک خبر‌ـ بیماری‌های واگیردار، همراه با خود عوارض و آسیب‌های زیادی را وارد هر جامعه‌ای می‌کنند که خسارات نامرئی و غیرملموس آن بیش از بیماری اقشار جامعه را درگیر می‌کند. از دوران سیاه طاعون و روزگار مالاریا و تا عصر وبا، پیشگیری‌های فیزیکی و تکنیکی کاربردی‌ترین روش‌ها برای کاهش تلفات انسانی بوده و خواهد بود. در دوران حاضر نیز که کرونا، این مرموزترین قاتلان قرن، قتل‌عام به راه انداخته، دیدن فیلم‌ها و عکس‌های معابر و خیابان‌های شهر دهلی در هندوستان، ترس عجیبی در دل‌ها ایجاد می‌کند. انسان‌ها همانند برگ پاییزی درختان در همه‌جا ریخته و از زن و مرد و خرد و کلان تا چشم کار می‌کند، جنازه روی هم تلنبار شده است. در این میان اتمام اکسیژن در بیمارستان‌ها دردی بر‌تمام دردها افزوده و برکسی پوشیده نیست، قرنطینه به‌طور اصولی و علمی حتی بیشتر از واکسن در کاهش بیماری و مرگ موثر است. این مرگ‌ومیر تاسف‌انگیز نتیجه هجوم هندی‌ها به رود گنگ در جشن‌های آیینی و انبوه جمعیت میلیونی درکنار یکدیگر بود. همان خطایی که در ایام عید، سفرهای نوروزی و دید و بازدیدها از بعضی از ایرانی سر زد و آثارش در روزهای گذشته با رکورد‌شکنی کرونا در ۱۴ ماه گذشته و مرگ حدود ۵۰۰ نفر نمایان شد، «اگر پند خردمندان به شیرینی نیاموزی/ فلک آن پند را با تلخی دهد روزی»؛ پندی که همراه با خواهش و التماس مبنی برخوردداری از‌سفرها و رفت‌و‌آمد‌های انبوه از طرف وزیر محترم بهداشت، به‌شکل‌های مختلف بیان و به شوخی و خنده پاسخ داده شد. حالا هم در روزهای قرنطینه برخی از کرکره‌های مغازه‌ها نیمه‌باز و بعضی دیگر با وسعت کامل به حضور و کاسبی مشغول هستند. برای جلوگیری از تبدیل اتوبوس‌ها و مترو به قفسه کتابخانه، طرح ترافیک آزاد می‌شود و خیابان‌ها به حالت قفل‌شدگی برمی‌گردند. عجیب است که دولت می‌خواهد همه هزینه‌ها را از جیب مردم پرداخت کند. بسته‌های حمایتی درکار نیست، کمک هزینه و وام در بایگانی موزه‌ها قرار گرفته‌اند. دیروز به مغازه‌داری که در لیست اماکن مجاز نبود با لبخند و لحن پدرانه گفتم پسرم شما چرا تعطیل نکردید؟ گویی چاشنی انفجاری یک بمب را کشیدم. مغازه‌دار با فریاد نزدیک به عربده گفت: «حاجی نفست از جای گرم در‌می‌آید، ماهیانه شش میلیون اجاره مغازه، مالیات، بیمه و علاوه‌بر آنها چک‌ها و بدهی‌ها را شما پرداخت می‌کنی؟» وقتی متوجه نگاه‌های تلخ و شماتت‌آمیز عابران به‌خودم شدم، من نیز شروع به تکان دادن سرم به علامت تاسف کردم. اگر دولت می‌خواهد اهداف قرنطینه محقق شود، باید به تامین اجتماعی دستور بخشش یا کاهش حق بیمه‌ها را بدهد. طلبکاران و دارندگان چک تا شش ماه حق برگشت‌زدن چک‌ها را نداشته باشند، مالیات و ارزش‌افزوده بخشیده شده یا ثلث یا نصف شوند، وام‌های بدون‌بهره یا کم‌بهره به مستاجران خانه یا مغازه بدهند، هزینه‌های آب، برق و گاز بیش از ۱۰۰هزار تومان تقسیط شوند. اقساط وام یا بدهی تاشش ماه راکد شوند و درصورت تحقق این موارد اگر کسی در خیابان‌ها دیده شد با مجازات روبه‌رو شود. اما بدون هیچ‌گونه مساعدت حمایت مخصوصا به صاحبان مشاغل آزاد، چگونه می‌توان توقع رعایت پروتکل‌های قرنطینه را داشت؟