کیوسک خبر؛ گروه انرژی: «بر اساس برآوردهایی که در سال ۹۸ انجام شده تکمیل شبکه فاضلاب ۳۰۰ شهر برنامه ریزی شده حدود ۶۰ هزار میلیارد تومان اعتبار  نیاز دارد.» این بخشی از گفته های حمیدرضا جانباز معاون وزیر نیرو است که معتقد است با منابع دولتی به تنهایی نمی توان این پروژه را به اتمام رساند.  او  در حالی  میزان بودجه سالانه این بخش حدود ۱۲۰۰ تا ۱۳۰۰ میلیارد تومان  اعلام می کند که سالانه ۴.۳ میلیارد مترمکعب پساب در کشور تولید می‌شود. اما در حالی به ظرفیت پسآب های کشور توجهی نمی شود که ایران در یک اقلیم خشک و نیمه خشک قرار دارد و باید برای قطره قطره آب مصرفی خود برنامه داشته باشد.
بختیاری مدیرعامل شرکت آبفای تهران به بازار می گوید: در بسیاری از کشورها تا ۷ بار از آب استفاده می کنند اما ما در ایران در بهترین حالت تنها ۲ بار از آب استفاده می کنیم. حالا وزارت نیرو می خواهد با تکیه بر توان بخش خصوصی شبکه فاضلاب کشوری را تکمیل کند. آنگونه که معاون وزیر نیرو می گوید تا ۸ هزار میلیارد تومان پروژه در این حوزه توسط بخش خصوصی سرمایه گذاری شده است.

بر اساس برآوردهایی که در سال ۹۸ انجام شده تکمیل شبکه فاضلاب ۳۰۰ شهر برنامه ریزی شده حدود ۶۰ هزار میلیارد تومان اعتبار  نیاز دارد. در حالیکه میزان اعتبار سالانه این بخش بین ۱۲۰۰ تا ۱۳۰۰ میلیارد تومان است

* براساس آمار وزارت نیرو، روزانه به‌ صورت اسمی ۵۳۱۳ مترمکعب از پساب جمع‌ آوری شده با شبکه فاضلاب تصفیه می‌شود؛ یعنی حدود یک‌میلیون‌و ۹۳۹ هزار متر مکعب در سال. این در حالی است که با بهره برداری کامل شبکه  فاضلاب بخش زیادی از کم آبی هایی که در حوزه های مختلف وجود دارد برطرف می شود. چرا با وجود اینکه ایران به لحاظ منابع آبی بسیار فقیر است روی پروژه هایی که در این بخش وجود دارد، سرمایه گذاری زیادی انجام نمی شود؟
بر اساس قانون از ۱۴۰۰ شهر کشور تنها ۳۰۰ شهر قرار است که به شبکه فاضلاب تجهیز شود.  این کار  از سالها پیش آغاز شده  اتفاقا در دولت یازدهم و دوازدهم سرعت گرفته است. بر اساس آمارها دریافتی، شبکه فاضلاب در شهرهای مختلف به طور متوسط  حدود  ۶۰ درصد پیشرفت داشته است.

اعتبار تخصیصی از سوی دولت در ۳۰ سال گذشته سالانه حدود ۱۲۰۰ میلیارد تومان بوده است. به عبارت دیگر اعتبار تخصیص داده شده در این بخش به هیچ وجه با نیاز موجود هم خوانی ندارد

* اما به‌ دلیل نبود تصفیه‌ خانه کافی بخش زیادی، یعنی حدود ۸۰ درصد فاضلاب استان‌ های شمالی و جنوبی ازجمله خوزستان، مازندران و هرمزگان وارد دریا می‌شود. متاسفانه برخلاف تمام وعده هایی که داده شد مشکل شبکه فاضلاب شهرهایی همچون خوزستان در این دولت حل نشده است؟
بر اساس برآورد هایی که صورت گرفته تکمیل شبکه فاضلاب  این ۳۰۰ شهر حدود ۶۰ هزار میلیارد تومان اعتبار نیاز دارد و در حالیکه اعتبار تخصیصی از سوی دولت در ۳۰ سال گذشته سالانه حدود ۱۲۰۰ میلیارد تومان بوده است. به عبارت دیگر اعتبار تخصیص داده شده در این بخش به هیچ وجه با نیاز موجود هم خوانی ندارد. ضمن اینکه میزان اعتبار مورد نیاز بر اساس برآورد هایی است که در سال ۹۸ صورت گرفته و به طور قطع با رشد قیمت هایی که در سال های گذشته داشتیم، امروز منابع مالی بیشتری هم نیاز داریم.

* بااین اوصاف  توجه به توزیع قطره چکانی  اعتبارات و منابع مالی  مورد نیاز، پروژه فاضلاب ایران ۵۰ سال دیگر هم تمام نمی شود.
برای حل مشکل کمبود اعتبارات قرار شده که شهرهایی که  اولویت زیست محیطی دارد، اعتبارات بیشتری اختصاص داده می شود.  ضمن اینکه قرار است که از اعتبارات بخش خصوصی در  استان های  فلات مرکزی  استفاده شود. به عنوان مثال در استان هایی همچون یزد، اصفهان، کرمان، فارس و سمنان قراردادهای با بخش خصوصی امضا شده است. بر اساس این مدل قراردادی بخش خصوصی سرمایه گذاری لازم را در این حوزه انجام می دهد و در مقابل می تواند از پسآب آن استفاده کرده و  آن را در بازار بر اساس نظام عرضه و تقاضا بفروشد.

بیش از ۸ هزار میلیارد تومان پروژه در بخش شبکه فاضلاب با بخش خصوصی امضا شده است. بر اساس این مدل سرمایه گذار می تواند پسآب خروجی را در بازار به قیمت آزاد بفروشد

* اما برخی از مسئولان وزارت نیرو مدعی اند که به دلیل مشکلات ساختاری اقتصاد بخش خصوصی تمایل چندانی برای ورود به پروژه های آبی ندارد. چرا گه یک سرمایه گذاری خیلی راحت می تواند با خرید و فروش  و دلالی حتی تا ۱۰۰ درصد هم سود دریافت کند در حالیکه در پروژه های آبی به دلیل دخالت دولت و اقتصاد یارانه ای عملا سرمایه گذاری فاقد توجیه اقتصادی است؟
این ادعا به هیچ وجه درست نیست به طوری که بیش از ۸ هزار میلیارد تومان با بخش خصوصی تنها در حوزه تصفیه فاضلاب قرارداد امضا شده است.

* معاون آبفای استان تهران پیشتر اعلام کرده بوده که منابع درآمدی شبکه فاضلاب تهران پیش خور شده و صرف پروژه های دیگر شده است. به همین دلیل برخلاف تمام وعده هایی که داده شده بود، شبکه فاضلاب تهران هنوز به اتمام نرسیده است؟
ما در شهر تهران در بخش شبکه و تصفیه خانه از اهداف برنامه ششم  جلوتر هستیم و در بخش شبکه و هم فاضلاب کارهای خوبی انجام شده است.  البته  استان تهران شرایط کمی فرق می کند و کارهای مربوط به شبکه فاضلاب در  برخی از شهرها به تازگی آغاز شده است.
تصفیه خانه های تهران با مشارکت بخش های مختلف در حال انجام است.  به عنوان مثال تعدادی از تصفیه خانه ها با امکانات شهرداری ایجاد می شود. در زمینه شبکه هم کارهای زیادی  انجام شده است. جاهایی که فاضلاب آنها جمع آوری شده، دارای شبکه فاضلاب هم هستند. در منطقه ۲۱ و ۲۲ که مناطق جدیدی هستند قراردادی را با شهرداری به امضا کردیم که شبکه و تصفیه خانه آن را ایجاد کنیم.
*با این اوصاف شبکه فاضلاب تهران کی به اتمام می رسد؟ به نظر می رسد که در یک برنامه ۵ ساله بخش عمده ای  کار شبکه فاضلاب تهران به اتمام برسد.