حسین صمصامی-سرپرست اسبق وزارت اقتصاد

طبق معمول افرادی که مباحث مالی را دنبال می کنند صرفا بورس را به عنوان یک بازار درنظر می گیرند در حالی که بورس یک تکه ای از اقتصاد است.متاسفانه آنچه که در بازار بورس ایران اتفاق افتاده اینکه یک روند معقول و متعادلی را طی نکرده است. این بازار هیچ سنخیت و تناسبی با بخش واقعی اقتصاد و سرمایه گذاری داخلی بنگاه ها ندارد چون دلیل اصلی آن به سفته بازی، دلالی، تبلیغات و مباحثی که در این زمینه مطرح شده مربوط می شود.شوربختانه تبلیغات زیادی در رابطه با بازار بورس شد مبنی بر اینکه مردم وارد بورس شوید سرمایه گذاری در بورس فلان و بیسار است. این تبلیغات و مباحثی که مطرح شد متاسفانه یک مسیر نادرست و غلطی را برای مردم فراهم کرد و مردم روی حساب اعتباری که به این حرف ها داشتند وارد بازار شدند.از همان ابتدا کارشناسان به مردم هشدار می دانند خیلی مراقب باشید چون این بازار هیچ تناسبی با بخش واقعی اقتصاد ندارد به یقین ماندگار نخواهد بود و طبیعی که ریزش داشته باشد.بررسی که در انتهای دهه اول اردیبهشت ماه سال جاری انجام دادیم معلوم شد در حدود ۸۰ درصد ارزش کل بورس در اختیار تنها ۲۵ درصد بنگاه ها بوده است یعنی در قسمت عرضه سهام ۲۵ درصد بنگاه ها حدود ۸۰ درصد ارزش کل بورس را در اختیار دارند. این قصه نشان می داد در طرف عرضه یک ساختار ناهمگونی وجود دارد و بعضی از بنگاه ها قدرت بسیار بالایی در قیمت گذاری سهام دارند به هر حال احتمال هرچیزی در این زمینه ممکن است بروز و ظهور پیدا کند.در بحث تقاضا هم کمتر از ۱۰ شخصیت حقوقی فعال در بورس هستند که به عنوان تقاضا کنندگان اصلی این بازار محسوب می شوند.عمده تقاضاکنندگان در بازار سهام حقوقی ها هستند،ارزش دارایی این شخصیت ها حقوقی بیش از ۵۰۰ هزار میلیارد تومان است که با این دارایی ها معامله می کنند. ناگفته نماند ۵۰۰ هزار میلیارد تومان معادل بودجه عمومی کشور است.این ساختار انحصاری عرضه و تقاضا نشان می دهد گروه های خاصی عرضه و گروه های خاصی تقاضا می کنند و در ضمن جهت می دهند.وقتی قیمت سهام در بازار به سمت بالا حرکت می کند خیلی از مردم برای سرمایه گذاری وارد بازار می شوند غافل از اینکه بدانند در پشت این پرده چه اتفاقاتی در حال رخ دادن است اما ما به لحاظ روند کلی وقتی به بورس بعنوان قسمتی از اقتصاد نگاه می کنیم می بینیم این روند، روند سالم، معقولی و منطقی نیست.